This book was created and published on StoryJumper™

©2014 StoryJumper, Inc.   All rights reserved.

Publish your own children's book: 

www.storyjumper.com

                     Τα στοιχειά

 (Απείρανθος της Νάξου-Κυκλάδες)

Κάθε πηγή, πηγάδι και βρύση έχει 

το στοιχειό του, και αυτό δεν βγαίνει 

πάντα το ίδιο, αλλά πότε παρουσιάζεται 

σαν ένα ζώο, πότε σαν άλλο. 

Και στο πηγάδι που το λένε Καραβά το 

στοιχειό είναι γάτα που υφαίνει.

                                Το στοιχειό του Λουκκιού

                                                             (Αστυπάλαια-Δωδεκάνησα)

                            Μέσα σε μια σπηλιά στην Αστυπάλαια κοντά στο χωριό είναι ένα πηγάδι, 

                            που το λεν Λούκκι. 

                            Εκεί βγαίνουν στοιχειά και κυνηγούν τη νύχτα τους διαβάτες. 

                            Αυτά τα στοιχειά έχουν φτερά και ακούγονται που χτυπούν, 

                            όταν λούζονται στο νερό. 

                            Από το νερό του πηγαδιού δεν πίνει κανείς αν δεν κάνει πρώτα 

                            το σταυρό του, γιατί αλλιώς παθαίνει από τα στοιχειά. 

                                                         Η γάτα

                                               (Καστοριά-Μακεδονία)

                  Ένα κορίτσι πήγε μια φορά να πάρει νερό από τη λίμνη της Καστοριάς. 

                  Εκεί που γύριζε σπίτι της, δεν είχε κάμει λίγα βήματα 

                  και εννόησε πως της έριξαν ένα μικρό λιθάρι. 

                  Κάνει να ιδεί, και δεν βλέπει κανένα, παρά μια γάτα μόνο. 

                  Επροχώρησε λίγο, και της έρχεται άλλο λιθαράκι. 

                  Γυρίζει πάλι, κι εκεί που ήτανε η γάτα βλέπει μια νύφη ωραία στολισμένη.

                     Η Χρυσομαλλούσα

                         (Μακεδονία)

   Ήτανε έναν καιρό εδώ μέσα στο χωριό μια

   γριά πολύ "καλή". 

   Με όλον τον κόσμο μάλωνε, γι' αυτό και ο

   Θεός παιδιά και αγγόνια δεν της έδωκε. 

   Και με τον άντρα της γλυκό δεν το έτρωγε

   καμιά φορά, και από τη στενοχώρια του 

   και κείνος ο κακομοίρης πέθανε. 

   Είχε και μια δούλα που τη βασάνιζε συνέχεια. 

   Το σπίτι το είχε κοντά στη βρύση που είναι οι

   ιτιές, απάνω στον όχθο. 

   Μια φορά είχε να ζυμώσει το ψωμί της και

   καθώς ανάπιασε το προζύμι 

   αποβραδίς,σηκώθηκε τη νύχτα να το 

   ζυμώσει. 

   Έπιασε να βάλει θερμό, αλλά κοιτάζ’ από

   εδώ, κοιτάζ’ απ’ εκεί νερό δεν ήταν. 

   όλες οι στάμνες της γυρισμένες τ’ απίστομα.

   Τι να κάμει ύστερας; 

   Παίρνει μια στάμνα και κατεβαίνει κάτω στη

   βρύση, εκεί μέσα το βύθος για να πάρει νερό. 

   Νύχτα μεσάνυχτα και μια θεοσκοτεινιά

   φοβερή. 

Φτάνει στη βρύση, μα τι να ιδεί! Ένα κορίτσι θεόμορφο, ένα αγγελοκαμωμένο έξι έως εφτά 

χρονών κάθονταν εκεί απάνω εις την κοπάνα που χύνονταν το νερό. 

Η γριά το πήρε για ευρετίκι, καθώς δεν είχε και παιδιά ούτε αγγόνια, και σαν γέμισε τη 

στάμνα της, το παίρνει από το χέρι και τραβά ίσια στο σπίτι της. «Πάμε στο σπίτι μας», το‘ 

λεγε, «κορίτσι μου, και θα σι δώσω εγώ από όλα τα καλά».

Σαν το είδε από σιμά τόσο όμορφο και παχουλό κοριτσάκι, άρχισε να το χαϊδεύει, 

μα δεν το χάρηκε πολύ. Άξαφνα εκεί που το χάιδευε, ακούεται μια φωνή απόξω δυνατή. 

«Ξανθομαλλούσα μωρή!». «Άκου, μάνα μι λαλεί», φωνάζει εκείνο από μέσα χαρούμενο. 

«Να φέρεις πίσω στη βρύση το κορίτσι, κακόγρια, γιατί θα έρθω μέσα και θα σε   κομματιάσω!». 

Καθώς άκουσε αυτή τη φωνή η γριά, το πήρε το κορίτσι από το χέρι, 

και το κατέβασε γάλια γάλια πίσω στη βρύση. Άμα έφτασαν εκεί, η Ξανθομαλλούσα γίνηκε  

άφαντη και η γριά σε μια ανάσα γύρισε στο σπίτι της και έκλεισε γερά τη θύρα της.

                                               Η σπηλιά του Μπουρίνου

                                                  (Κοζάνη-Μακεδονία)

       Σε μια σπηλιά του βουνού Μπουρίνου σταλάζει νερό, 

       και αυτό είναι από τα βυζιά των Νεράιδων, που βρίσκονται εκεί, 

       και γιατρεύει κάθε αρρώστια. Και όποιος θέλει να πάρει από αυτό το νερό και να

       δώσει του αρρώστου να πιει, πρέπει να πάγει αμίλητος εκεί και αμίλητος να γυρίσει, 

       γι’ αυτό και το νερό το λεν βουβό. 

       Να κρατεί πράσινη λαμπάδα να του φωτίζει στη σπηλιά, 

       και το αγγείο που θα το βάλει να είναι κι εκείνο πράσινο. 

       Και όταν γιομίσει το σταμνί, ν’ αφήσει ένα κομμάτι από τα ρούχα του, 

       και να φύγει, χωρίς να φοβηθεί από τις φωνές και την ταραχή που θ’ ακούσει,

       και χωρίς να γυρίσει να ιδεί γιατί αλλιώς και αυτός χάνει το νου του 

       και το νερό χάνει τη δύναμή του.

                                                      Οι Νεράιδες

                                                (Σάμος-Δωδεκάνησα)

      Τις καλές κυράδες τις βλέπουν εκείνοι που ο φύλαγκάς των είναι αλαφρός. 

      Αυτές μένουν σε λαγκάδια, σε λιβάδια, και σε τόπους που έχουν δέντρα πολλά και νερά. 

      Οι Νεράιδες είναι γυναίκες πολύ όμορφες, με μακριά ξανθά μαλλιά, και αγαπούν τις 

      χαρές και τα γλέντια. 

      Αρπάζουν πολλές φορές καλούς τραγουδιστάδες και μουσικούς, για να τις

      διασκεδάζουν με τα τραγούδια και τ’ όργανά των. 

      Μα αρπάζουν και όμορφα παλικάρια για να κοιμώνται μαζί τους, 

      κι όποιος κοιμηθεί με Νεράιδα δεν μπορεί να πλησιάσει άλλη γυναίκα. 

      Γι’ αυτό για κείνους που είναι ανίκανοι με τις γυναίκες, λέγουν πως τους άρπαξαν, 

      όταν ήσαν μικρότεροι, οι Νεράιδες. 

      Άμα κανείς τους χαλάσει την ησυχία, όταν τρώγουν στο τραπέζι ή όταν διασκεδάζουν,

      του κάνουν μεγάλο κακό. 

      Και γι’ αυτό αν πάθει κανείς άξαφνα και χωρίς αιτία ή σε χωράφι ή σε λόγγο ή σε 

      λαγκάδι, και μάλιστα το μεσημέρι, λέγουν πως τον ελάβωσαν οι Νεράιδες, 

      γιατί τους πάτησε την τάβλα πο’ ‘τρωγαν ή τους χάλασε τη διασκέδαση. 

      Αυτό το ξέρουν όλοι και άμα απαντήσει κανείς Νεράιδες δεν βγάνει μιλιά, 

      μόνο λέει σιγανά. «Μέλι και γάλα στα φτερά σας!».

                                         Οι Αλουστίνες και οι ναύτες

                                              (Σύμη-Δωδεκάνησα)

                        Ήρτεν ένα καράβι στο γιαλό νύχτα, έραξε. 

                        Ήβγαν όξω οι ναύτες, ‘ρπουν τους οι Αλουστίνες, 

                        βάλλουν τους στον χορόν, εχορεύγα. 

                        Οι Αλουστίνες ετραουδούσα. 

                        Ας χορέψουμεν κι ας είναι, ώστι να ‘βγει το φεγγάρι,

                        και σαν έβγει το φεγγάρι, μαρμαρώνει το καράβι.

                        Οι ναύτες ετραουδούσα. 

                        Ας χορέψουμε κι ας είναι, ώστι να ‘βγει το φεγγάρι,

                        και σαν έβγει το φεγγάρι μπάρκα μέσα στο καράβι.

                        Σαν ήβγεν το φεγγάριν, εχάθουσαν οι Αλουστίνες.

                                    Το τάϊσμα της βρύσης – Το αμίλητο νερό

                                         (Σε πολλά μέρη του τόπου μας)

   Οι κοπέλες, τα χαράματα των Χριστουγέννων (αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς),

   πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση «για να κλέψουν το άκραντο νερό». 

   Το λένε άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ’ όλη τη διαδρομή. 

   Όταν φτάνουν εκεί, την «ταΐζουν»με διάφορες λιχουδιές: βούτυρο, ψωμί, τυρί… 

   Και λένε: «Όπως τρέχει το νερό σ’ βρυσούλα μ’, έτσ’ να τρέχ’ και το βιο μ’». 

   Έπειτα ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, «κλέβουν νερό» και

   γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από τ’ άκραντο νερό. 

   Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο 

   σπίτι και τα τρία χαλίκια.

                     Οι Μοίρες

          (Άμφισσα-Στερεά Ελλάδα)

  Οι Μοίρες πάνε τη νύχτα προτού να 

  χαράξει στις βρύσες και λούζονται 

  και χτενίζουν τα χρυσά τους μαλλιά, 

  που φτάνουν ως τα γόνατά τους. 

  Γι’ αυτό όσοι πάνε την παραμονή της

  πρωτοχρονιάς τη νύχτα στη βρύση να

  πάρουν αμίλητο νερό, να πιουν στο

  σπίτι τους την πρωτοχρονιά, παίρνουν

  στο χέρι κι ένα πιάτο γλυκά, και αφού

  τα ραντίσουν με νερό, τ’ αφήνουν στις

  πέτρες κοντά στη βρύση. για να φάγουν

  όταν έρθουν οι Μοίρες και να

  ευχαριστηθούν και να είναι γλυκές 

  και μελιτάτες ούλον τον χρόνο. 

  Αν μιλήσει κανείς κει που πάγει να πάρει

  νερό, θα του κάμουν κακό οι Μοίρες.

                                                     Οι Καλικάντζαροι

                                             (Σε πολλά μέρη της Ελλάδας)

     Το Δωδεκαήμερο βαστάει από τις 25 Δεκεμβρίου, ημέρα των Χριστουγέννων, μέχρι τις 5

     Ιανουαρίου, παραμονή των Φώτων. Λέγανε οι γιαγιάδες τα παλιά χρόνια στα εγγονάκια

     τους για να κάθονται ήσυχα ότι κάθε νύχτα του Δωδεκαήμερου στους δρόμους του

     χωριού και στα χαλάσματα κυκλοφορούσαν οι Καλικάντζαροι. Μα τι ήταν αυτοί οι

     καλικάντζαροι; Όπως λοιπόν έλεγαν οι παλιές γιαγιάδες, ήταν αερικά, ξωτικά. 

     Τους φαντάζονταν σαν κάτι μαυριδερά, ψηλά και κοκαλιάρικα κακάσχημα όντα, 

     κάτι μεταξύ ζώου και ανθρώπου και που συνέχεια, όλη την ώρα, χοροπηδούσαν

     γκρινιάζοντας, φωνάζοντας και τραγουδώντας. Όλο το χρόνο βρίσκονταν κάτω από τη

     γη, στον κάτω κόσμο και ζήλευαν τον απάνω κόσμο. 

     Όταν έφτανε το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, από φόβο μη βουλιάξει η γη

     και τους πλακώσει, έφευγαν κι ανέβαιναν στον απάνω κόσμο, στη γη, για να 

     τυραννήσουν τους ανθρώπους που θα έβρισκαν μπροστά τους. 

     Έτσι λοιπόν οι καλικάντζαροι το Δωδεκαήμερο γύριζαν στους δρόμους, ανέβαιναν στα

     κεραμίδια και καμιά φορά, όπως λέγανε, έμπαιναν από την καμινάδα του τζακιού σε 

     σπίτια που δεν τα είχαν θυμιατίσει οι νοικοκυραίοι τους. 

     Γι’ αυτό, για καλό και για κακό, εκείνες τις μέρες φροντίζανε να φράζουν τις τρύπες των

     τζακιών με πανιά. 

     Ακόμα καίγανε λιβάνι σε θυμιατό κοντά στο τζάκι, γιατί οι καλικάντζαροι δεν άντεχαν

     αυτή τη μυρωδιά...

     ...Λέγανε κάποιοι, παλιά, πως μια γυναίκα αφού ετοίμασε τα γλυκά της,

        βασιλόπιτες, κουραμπιέδες, μελομακάρονα, είδε από το παράθυρο πως

        ξημέρωσε. Όμως είχε ξεγελαστεί από το φεγγάρι, γιατί όπως λένε: 

        «του Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο να ‘ναι μέρα».

        Έτρεξε λοιπόν αυτή η γυναίκα και ξύπνησε τα παιδιά της για να τα στείλει 

        με τα γλυκά για ψήσιμο στο φούρνο. 

        Τα παιδιά σηκώθηκαν πρόθυμα, πήρε το καθένα από ένα ταψί και ξεκίνησαν

        για το φούρνο. 

        Όμως η αυγή αργούσε να έρθει και ξαφνικά μέσα από τα κοντινά στενά 

        ακούστηκαν αγριοφωνάρες και δυνατά γέλια…

                               Ο Κλήδονας – Γιατί του Αι Γαννιού πηδάμε φωτιές!

                                              (Τρίπολις-Πελοπόννησος)

       Την παραμονή του Αϊ-Γιάννη του Ριγανά, εις τας ένδεκα η ώρα κοντά τα 

       μεσάνυχτα, πήγε μια κόρη στη βρύση να φέρει το αμίλητο νερό. 

       Στο γυρισμό της όμως μερικοί πειρασμοί βάλθηκαν να την τρομάξουν για να

       φωνάξει και να χάσει το αμίλητο νερό τη δύναμή του. επαραμόνεψαν λοιπόν, 

       κι άξαφνα παρουσιάζονται εμπρός της και της λεν. «Μίλα, γιατί σε σκοτώνουμε». 

       Η κόρη όμως ούτε εφοβήθη, ούτε εφώναξε, αλλά έτσι καθώς είχε τη στάμνα στο

       κεφάλι επροχώρησε, και με το χέρι τους έκαμε νόημα να φύγουν. 

       Εκείνοι όμως δεν άκουσαν, και τότε η κόρη επαρακαλέσθη στον άγιον, 

       και ο άγιος τους εμαρμάρωσε. 

       Και έτσι ετράβηκεν η κόρη το δρόμο της και σαν έφτασε στο σπίτι, 

       έβαλε τα σημάδια στη στάμνα, την εσκέπασε, την εσφράγισε και την απόθεσε  

       στα κεραμίδια, για να κατεβούν οι Νεράιδες τη νύχτα και ν’ αγιάσουν το νερό.

       Αφού τα έκαμεν όλα, είπε τι της συνέβη στο δρόμο. όσοι τ’ άκουσαν έκαμαν το

       σταυρό τους για το θάμα του αγίου, και είπαν εις την κόρη να τους πάει στο μέρος

       που μαρμάρωσαν οι πειρασμοί. 

       Η κόρη, επειδή ήταν πολύ σκοτάδι και δεν ημπόρει να εύρει το μέρος, 

       άναβε φωτιές στο δρόμο (και από τότε εβγήκε η συνήθεια ν’ ανάφτουν φωτιές 

       τ’ Αϊ-Γιαννιού). ηύρε λοιπόν το μέρος και τους το έδειξε. 

       Οι σύντροφοί της όμως άμα είδαν τους πειρασμούς, που είχαν αναζήσει και

       εχόρευαν, ετρόμαξαν και έφυγαν τρεχάτοι στο χωριό. και στο δρόμο, για να μην 

       πατήσουν στις φωτιές, τις επηδούσαν. 

       Κι απ’ αυτό έμεινε να πηδούν τις φωτιές του Αϊ-Γιαννιού.

           Η λίμνη Οζερό (Τα μαρμαρώματα)

                           (Άρτα-Ήπειρος)

       Πίσω από το χωριό Ποδογόρα της Λάκκας του

       Σουλίου, κοντά στους μύλους της

       Τσιρόπολης, είναι μια μικρή μα βαθιά λίμνη, 

       που δεν μπορεί να μπει κανείς σ’ αυτή,

       γιατί έχει μάτι και όποιος έμπει τον τραβάει. Γι’  

       αυτή λένε πως ήταν παλαιά μεγάλο

       χωριό που το ‘λέγαν Βαλτίτσα κι εβούλιαξε,

       γιατί τ’ οργίστηκε ο Θεός.

       Σ’ αυτό το χωριό κατοικούσαν δύο αδελφές, η

       μία πλούσια, η άλλη πολύ φτωχή,

       κι είχαν καθεμία τους από ένα παιδί. Η φτωχή

       εδούλευε την πλούσια, κι εζούσε κι

       αυτή και το παιδί της με τα πλύματα του

       σκαφιδιού. 

       Ό,τι περίσσευε στο σκαφίδι που ζύμωνε, 

       το ‘κανε πίτα, το ‘ψενε και το ‘τρωγαν. 

       Το παιδί της πλούσιας, που έτρωγε πάντα

       καθάριο ψωμί και πλούσια φαγητά, 

       κι είχε όλα τα καλά του, ήσαν αδύνατο και

       κακοτυχιασμένο και της φτωχιάς όλο

       δυνάμωνε και μεγάλωνε. 

       Η πλούσια εφτονούσε γι’ αυτό την  

       αδελφή της, και μια μέρα τη ρώτησε 

       πώς γίνεται το δικό της παιδί που

       καλοτρώγει να είναι αρρωστιάρικο,

       κι εκεινής που δεν έχει να φάγει να 

       είναι εύρωστο και γερό. 

       Και όταν έμαθε πως το τρέφει από τα

       πλύματα του σκαφιδιού, 

       την εμπόδισε να το ματακάμει.

       Η καημένη η φτωχιά έμεινε τρεις ημέρες

       νηστική, γιατί και κανείς άλλο στο

       χωριό δεν της έδινε τίποτα και πήγε να

       πεθάνει από την πείνα κι αυτή και το

       παιδί της. 

       Στο ύστερο, για να ξεγελάσει την πείνα

       τους πήρε σβουνιά, και την έπλασε σαν

       καρβέλι, και την έβαλε στη φωτιά να

       ψηθεί. 

       Εκεί να σου κι έρχεται ένας άγγελος

       Κυρίου, και παρουσιάζεται σ’ αυτή σαν 

       άνθρωπος και της ζητά ένα κομμάτι 

       ψωμί...

You've previewed 25 of 39 pages.

To read more: