ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ

ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΟΡΦΑΝΑΚΟΥ ΟΥΡΑΝΙΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1.Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΙΟΥ

2.ΤΟ ΜΕΤΑΞΩΤΟ ΝΗΜΑ

3.Ο ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΑΣ

ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 

ž  Κριτήριο επιλογής του θέματος ήταν η γειτονική πόλη του Σουφλίου με τα περίφημα μεταξωτά . Η ιστορία των μεταξωτών είναι άρρηκτα δεμένη με το νήμα μιας κλωστής , της μεταξωτής .

ž   Σκοπός του προγράμματος ήταν να γνωρίσουν οι μαθητές τον ΚΥΚΛΟ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΙΟΥ.

 Με αφετηρία τη σηροτροφία και τέρμα τη μεταξουργία οι μικροί μαθητές  ξετυλίγοντας το κουκούλι, γνώρισαν τη σηροτροφία μέσα από την ποίηση, το τραγούδι , την κίνηση, το γέλιο, το χορό.

ž  Ξεναγήθηκαν στους χώρους γνώρισαν τα εργαλεία, το μετάξι που είναι δεμένα με την παράδοση.

ΟΙ ΜΑΓΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΤΗΣ ΣΗΡΟΤΡΟΦΙΑΣ

Μονάδα μέτρησης είναι το 1 κουτί μεταξόσπορου που ζυγίζει 12,5 γραμ. και δίνει 20.000 μεταξοσκώληκες . Αυτά στην 5η ηλικία καταλαμβάνουν χώρο τρία τετραγωνικά μέτρα. 

 Ο μεταξοσκώληκας μετά την εκκόλαψη έχει μήκος 3,5χιλ και φτάνει τα 8,5 εκ. στην 5η ηλικία. Στο τέλος της 5ης ηλικίας το βάρος του είναι 3-4γραμ. και το σώμα του μεγαλώνει κατά 10.000 φορές. 

  Ο μεταξοσκώληκας τρέφεται με τρυφερά ΨΙΛΟΚΟΜΜΈΝΑ φύλλα μουριάς. Τρέφεται από την πρώτη έως την πέμπτη ηλικία συνεχώς. Αρχικά τρώει ανά τρεις ώρες δηλαδή 8 φορές την ημέρα και αργότερα τρεις φορές , ανά οχτώ ώρες.

 Οι μουριές που τρέφουν τον μεταξοσκώληκα είναι συγκεκριμένες. Οι καλύτερες ποικιλίες είναι της λευκής και κόκκινης μουριάς.

ΒΑΣΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ΑΝΕΜΗ=ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΖΕΜΑ ΤΗΣ ΚΛΩΣΤΗΣ

ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ =ΥΦΑΝΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ

ΑΝΑΠΗΝΙΣΗ=ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΞΩΤΗΣ ΚΛΩΣΤΗΣ

ΑΥΓΑ=ΜΕΤΑΞΟΣΠΟΡΟΙ

ΒΟΜΒΥΚΙΟ=ΚΟΥΚΟΥΛΙ

ΒΟΜΒΥΧ ΜΟΡΙ

ΓΙΔΙΑΣΜΑ

ΔΙΑΣΙΜΟ=ΤΕΝΤΩΜΑ

ΕΚΚΟΛΑΨΗ= ΟΡΙΜΑΝΣΗ ΤΩΝ ΑΥΓΩΝ

ΕΚΤΡΟΦΗ=ΤΑΙΣΜΑ

ΕΠΩΑΣΗ= ΟΡΙΜΑΝΣΗ ΤΩΝ ΑΥΓΩΝ

ΗΛΙΚΙΑ=ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ=ΕΚΤΡΟΦΗΣ

ΥΠΝΟΣ=ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ –ΞΕΚΟΥΡΑΣΗΣ

ΚΑΜΠΙΑ=ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΑΣ ΜΙΚΡΟΣ

ΚΑΛΑΜΙΣΜΑ=ΜΑΖΕΜΑ ΜΕΤΑΞΩΤΗΣ ΚΛΩΣΤΗΣ ΣΕ ΚΑΛΑΜΙΑ

ΚΛΑΔΩΜΑ-=ΤΟ ΤΥΛΙΓΜΑ ΤΟΥ ΚΟΥΚΟΥΛΙΟΥ

ΚΡΕΒΑΤΑ= ΧΩΡΟΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΩΝ

ΚΟΥΚΟΥΛΙ =ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΤΗ ΜΕΤΑΞΩΤΗ ΚΛΩΣΤΗ

ΚΟΥΚΟΥΛΟΣΠΙΤΟ =ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΟΠΟΥ ΕΚΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΕΣ

ΚΟΥΚΟΥΛΟΣΠΙΤΟ=ΜΠΙΤΖΙΚΛΙΚΙ

ΚΟΥΚΟΥΛΟΦΟΥΣΚΑ =ΚΟΥΚΟΥΛΙ

ΚΟΥΚΟΥΛΑΡΙΚΑ=ΜΕΤΑΞΩΤΑ

ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΑΣ=ΚΑΜΠΙΑ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΤΟ ΜΕΤΑΞΙ

ΜΕΤΑΞΟΣΠΟΡΟΣ=ΑΥΓΑ

ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ =ΧΩΡΟΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ Η ΜΕΤΑΞΩΤΗ ΚΛΩΣΤΗ

ΜΕΤΑΞΙ =ΕΙΔΟΣ ΚΛΩΣΤΗ ΖΩΪΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ

ΜΕΤΑΞΩΤΟ ΥΦΑΣΜΑ=ΥΦΑΣΜΑ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΜΕΤΑΞΩΤΗ ΚΛΩΣΤΗ

ΜΕΤΑΓΟΥΡΓΙΑ= ΚΛΑΔΟΣ ΠΟΥ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΑΞΙ

ΜΟΥΡΙΑ= ΔΕΝΤΡΟ

ΜΟΡΕΟΦΥΛΛΑ= ΦΥΛΛΑ ΜΟΥΡΙΑΣ

ΜΠΑΛΕΤΑ=ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΚΟΠΗΣ ΦΥΛΛΩΝ

ΝΗΜΑ=ΚΛΩΣΤΗ

ΞΕΡΟ=ΣΤΕΓΝΟ

ΞΕΚΛΑΔΩΜΑ=ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΚΟΥΚΟΥΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΛΑΔΙΑ

ΣΤΡΩΜΝΗ-ΣΕΝΤΟΝΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΡΟΦΗ

ΣΕΡΙΚΙΝΗ+ΦΡΟΜΠΑΪΝΗ =ΟΥΣΙΕΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΥ ΜΕΤΑΞΙΟΥ

ΣΗΡΟΤΡΟΦΙΑ= ΚΛΑΔΟΣ ΠΟΥ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΤΡΟΦΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΩ

ΣΗΡΟΤΡΟΦΟΣ= αυτός ΠΟΥ ΕΚΤΡΕΦΕΙ

ΤΕΛΑΡΟ=ΧΩΡΟΣ ΠΟΥ ΕΜΠΑΙΝΑΝ ΟΙ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ

ΥΦΑΝΣΗ= ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΦΑΣΜΑΤΟΣ

ΦΟΥΣΚΑ= ΚΟΥΚΟΥΛΙ

ΧΛΩΡΌ=ΥΓΡΟ ΚΟΥΚΟΥΛΙ

ΧΡΥΣΑΛΛΙΔΑ=Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΑ

ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ =ΣΤΑΔΙΟ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ

ΟΛΟΜΕΤΑΒΟΛΟ=ΟΛΟ ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΤΑΙ

ΟΙΚΟΣΙΤΟΣ=ΣΥΝΤΗΡΕΙΤΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

ΦΥΛΗ=ΡΑΤΣΑ

ΒΑΣΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

 ΑΝΕΜΗ=ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΖΕΜΑ ΤΗΣ ΚΛΩΣΤΗΣ

ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ =ΥΦΑΝΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ

ΑΝΑΠΗΝΙΣΗ=ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΞΩΤΗΣ ΚΛΩΣΤΗΣ

ΑΥΓΑ=ΜΕΤΑΞΟΣΠΟΡΟΙ

ΒΟΜΒΥΚΙΟ=ΚΟΥΚΟΥΛΙ

ΒΟΜΒΥΧ ΜΟΡΙ=ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΑ

ΕΚΚΟΛΑΨΗ= ΟΡΙΜΑΝΣΗ ΤΩΝ ΑΥΓΩΝ

ΕΚΤΡΟΦΗ=ΤΑΙΣΜΑ

ΗΛΙΚΙΑ=ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ=ΕΚΤΡΟΦΗΣ

ΥΠΝΟΣ=ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ –ΞΕΚΟΥΡΑΣΗΣ

ΚΑΜΠΙΑ=ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΑΣ

ΚΛΑΔΩΜΑ-=ΤΟ ΤΥΛΙΓΜΑ ΤΟΥ ΚΟΥΚΟΥΛΙΟΥ

ΚΡΕΒΑΤΑ= ΧΩΡΟΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΩΝ

ΚΟΥΚΟΥΛΙ =ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΤΗ ΜΕΤΑΞΩΤΗ ΚΛΩΣΤΗ = ΚΟΥΚΟΥΛΟΦΟΥΣΚΑ =ΚΟΥΚΟΥΛΙ

ΚΟΥΚΟΥΛΟΣΠΙΤΟ =ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΟΠΟΥ ΕΚΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΕΣ=ΜΠΙΤΖΙΚΛΙΚΙ

ΚΟΥΚΟΥΛΑΡΙΚΑ=ΜΕΤΑΞΩΤΑ

ΦΟΥΣΚΑ= ΚΟΥΚΟΥΛΙ

ΧΛΩΡΌ=ΥΓΡΟ ΚΟΥΚΟΥΛΙ

ΧΡΥΣΑΛΛΙΔΑ=Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΑ

ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ =ΣΤΑΔΙΟ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ

ΟΛΟΜΕΤΑΒΟΛΟ=ΟΛΟ ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΤΑΙ

ΟΙΚΟΣΙΤΟΣ=ΕΚΤΡΕΦΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

ΦΥΛΗ=ΡΑΤΣΑ

ΤΕΛΑΡΟ=ΧΩΡΟΣ ΠΟΥ ΕΜΠΑΙΝΑΝ ΟΙ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ

ΥΦΑΝΣΗ= ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΦΑΣΜΑΤΟΣ

Ευχαριστώ θερμά για την ενημέρωση:

Το Μουσείο Τέχνης Σουφλίου

Το Μουσείο Μετάξης Σουφλίου

Το Λαογραφικό Μουσείο Διδυμοτείχου

Το Κ.Π.Ε Σουφλίου

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ

Ο ΜΕΤΑΞΩΣΚΟΛΗΚΑΣ

Είμαι ο Μεταξοσκώληκας , ο Βόμβυξ της Μορέας

και είμαι ο μεγαλύτερος απ ’όλους της παρέας.

Μια ιστορία θα σας πω για την καταγωγή μου

πού και πώς γεννήθηκε όλη η φυλή μου.

Μα ας πιάσω το νήμα από την αρχή

Μέχρι να φτάσω στη μεταξωτή κλωστή.

Μια φορά κι έναν καιρό το 2.690 προ Χριστού

καθόμουνα αμέριμνος, επάνω σε ένα φύλλο

και έτρωγα με όρεξη παρέα με ένα φίλο.

Ένα μορεόφυλλο ήταν η τροφή μου

Και αυτό σε χρόνο μηδέν έγινε η καταστροφή μου.

 Κι αντί το μορεόφυλλο να είναι η τροφή μου

τσουλήθρα φονική έγινε και έσβησε η ζωή μου.

 Έπεφτα! ναι, έπεφτα ! νόμιζα στο κενό

Ακούστε το πώς έγινε ετούτο το κακό ,

γιατί στην ανθρωπότητα βγήκε σε καλό.

Ξαφνικά κουνήθηκα παρά τη θέλησή μου

μα γρήγορα βρέθηκα στο τσάι το καυτό.

Σε κούπα μιας βασίλισσας Σι Λίγκ Τσι τη λέγανε αυτή

ζούσε σε μια χώρα, την Κίνα μακρινή.

Η βασίλισσα , βγήκε  για μια βόλτα στην αυλή

Και βρέθηκε να τραβάει από μια κουκουλόφουσκα μεταξωτή κλωστή.

Ναι είκοσι μέρες τρώγαμε και λέγαμε αστεία

έτσι τελείωνε η κάθε ηλικία

με μπόλικο φαϊ και πολύ φασαρία.

Στο ενδιάμεσο είχαμε και στάσεις εργασίας

Στο σύνολο μέρες οχτώ,

και έτσι που λέτε παίρναμε τον ύπνο το σωστό.

Έτσι μεγαλώναμε με ώρες ύπνου εκατό

Και πρηζόμασταν απ’ το πολύ διάφανο υγρό.

Ο ύπνος ήταν ξεκούραση ,ήταν η αλλαγή μας

Αφού άλλαζε η όψη , μα και όλη η στολή μας.

ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΑΣ ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΕΣ

Ο ΤΙΓΡΗΣ



Είχαμε νέα φορεσιά, όψη νεανική

και ολοταχώς πηγαίναμε για την παραγωγή.

Απ’ την πρώτη ως την Πέμπτη ηλικία ,

το σώμα μας είχε την δική του γοητεία .

Έφτανε τα εννιά εκατοστά

και κανείς δεν μας στεκόταν εμπόδιο μπροστά.

Έπρεπε όμως να βάλουμε στο στόμα μας μια φραγή

για να μη σκάσουμε από το πολύ φαϊ.

Έτσι λοιπόν άρχιζε το κλάδωμα στα κλαδιά ,

τότε που ήμασταν άγρια παιδιά.

Τυλιγόμασταν επάνω στο κλαδί,

βγάζοντας απ’ το στόμα ακούραστα υγρό

και ο αέρας το μετέτρεπε σε νήμα μεταξωτό.

 Δυο μερόνυχτα κρατούσε ο χορός ,

Δυόμιση χιλιόμετρα ήταν ο μεταξωτός ιστός.

Τριακόσιες χιλιάδες ήταν οι στροφές γύρο από τον εαυτό μου

Και έτσι ολοκληρώνονταν ο σκοπός μου.

Φτιάχνοντας το κουκούλι τελειώνει σχεδόν η ζωή μου,

λίγες μέρες μετά αρχίζει η αναπαραγωγή μου.

Από αυγό γεννιέμαι και γίνομαι μια κάμπια,

σε χρυσαλλίδα μεταμορφώνομαι

και πεταλούδα ολοκληρώνομαι.

                Δώδεκα μέρες κάθομαι μέσα στο κουκούλι,

μα δεν αντέχω άλλο πια το μαύρο το σκοτάδι,

θέλω να νιώσω του ήλιου το χάδι.

Τρύπα ανοίγω στο λεπτό ,

τον κόσμο να αντικρίσω

και ως πεταλούδα βγαίνω ,το ταίρι μου να βρω ,

να βρω και να γεννήσω!

Χιλιάδες αυγά να αφήσω, να συνεχιστεί η γενιά μου

και ύστερα δοξασμένα να κλείσω τα βλέφαρά μου.

Δεν πρόλαβα να ζήσω, να ζήσω να γεννήσω!

Ήρθε αυτή, η άτυχη στιγμή!

Έπεσα! Ναι! Έπεσα!

Κάηκα ! ζεματίστηκα! πόνεσα πολύ

γιατί η ζωή μου έληξε άδοξα στη στιγμή!

Αυτή μου η θυσία βγήκε σε καλό

Γιατί η Κίνα γέμισε με έναν μοναδικό θησαυρό.

Για είκοσι αιώνες με φύλαγαν καλά

κι όποιος τα αυγά μου έκλεβε τιμωρούνταν αυστηρά.

Θάνατος ήταν η ποινή , σκληρή μα το Θεό

μα έτσι και φυλάχτηκε τούτο το μυστικό!

αφού άλλη τροφή, δεν έδινε το μεταξωτό θησαυρό.

Μορεόφυλλα και μεταξόσποροι άξιζαν πολλά

Και η τέχνη του μεταξιού ήταν κρατικά μυστικά.

Μια πριγκίπισσα μετέφερε αυγά κρυφά στη μακρινή Ιαπωνία

και έτσι εκεί άνθισε η Σηροτροφία.

Κανείς στον κόσμο όλο δεν έμαθε ποτέ αυτή την τεχνογνωσία,

μέχρι που δυο καλόγεροι έφεραν σπόρο κρυφά

μια διαταγή στο Βυζάντιο που εκτέλεσαν μυστικά.

Άλλαξαν την ιστορία, αφού στη Δύση διαδόθηκε μετά η Σηροτροφία.

Έφτασε στην Ελλάδα , έφτασε στο Σουφλί στους Μεταξάδες

και διαδόθηκε απ’ όλους τους Σποράδες.

Η ζωή μου ξεκινά απ’ το αυγό

Μεταξόσπορος είναι το σωστό.

Μια πεταλούδα με γεννά σαν βγει απ’ το κουκούλι ,

σπόρος και αυτή σήμερα μπαίνουν στο σακούλι.

Δυο ώρες το ζευγάρωμα ,δυο ώρες τα αυγά

και ύστερα ο θάνατος έρχεται και χτυπά.

Πρώτα πεθαίνει το ταίρι μου και ύστερα από δυο μέρες εγώ ,

μια και είμαι παχουλή και αντέχω περισσότερο εγώ.

Αφήνω πεντακόσια αυγά για να συνεχιστεί η επόμενη γενιά.

Τα αυγά μου είναι στην αρχή κίτρινα μικροσκοπικά,

και αργότερα γίνονται μαύρα και σκληρά.

Το σχήμα τους συνεχώς σκληραίνει

και το κεφάλι καρφίτσας δεν υπερβαίνει.

Το βάρος του αυγού μου είναι ελαφρύ, μα η δύναμή μου μοναδική.

Δωδεκάμισι γραμμάρια μεταξόσπορου δίνουν έναν ολόκληρο στρατό.΄

Είκοσι χιλιάδες κάμπιες τρώνε ,ένα ολόκληρο φορτηγό.

Πεντακόσια κιλά μορεόφυλλων είναι η τροφή μας

μέχρι να έρθει η ενηλικίωσή μας.

Αφού με εξετάσουν και δουν πως είμαι καλά

στους σηροτρόφους στέλνουν όλα μου τα αυγά.

Σηροτροφία λένε την εκτροφή μου, μα και την αναπαραγωγή μου.

Οι σποράδες με πουλάνε στους παραγωγούς

και αυτοί θα με θρέψουν για να πάρουν τους καρπούς.

Καρποί τους θα’ ναι τα κουκούλια ,

που θα αναπηνιστούν και την μεταξωτή κλωστή θα επεξεργαστούν .

Μεταξωτά θα φτιάξουν φορέματα καλά

και βασιλιάδες θα ντύσουν με κάθε αρχοντιά .

Άσπρο το κουκούλι άσπρη και η κλωστή,

μα πολλά χρώματα παίρνει σαν μπει στη βαφή.

Ύστερα υφαίνει το πανί ο αργαλειός ,μα σήμερα τον λένε αλλιώς.

Μεταξουργία τη λένε αυτή την τεχνική και έχουμε μπόλικη στο κοντινό Σουφλί.