Το βιβλίο αυτό αποτελεί μέρος εργασίας που πραγματοποίησαν τα παιδιά της Δ΄ τάξης του 56ου Δημοτικού σχολείου Ηρακλείου για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της πατρίδας μας, στα πλαίσια του προγράμματος e-twinning κατά το σχολικό έτος 2018-19.
Η ανδρική κρητική φορεσιά είναι δυο ειδών, αυτή με την κρητική κυλόττα και εκείνη με την κρητική βράκα. Καθεμιά έχει τη δική της ιστορία και το δικό της κοστούμι.Εμείς θα ασχοληθούμε με την κρητική βράκα.
Η γυναικεία φορεσιά έχει δεχτεί επιρροές, όπως άλλωστε και η ανδρική, κυρίως από την βενετσιάνικη και ευρωπαϊκή μόδα. Μέχρι το 1525 η γυναίκα της Κρήτης ντύνεται με το παραδοσιακό φόρεμα του Βυζαντίου, στη συνέχεια για πρακτικούς λόγους αλλάζει και προσαρμόζεται σε εκείνη που θα αναλυθεί εδώ.
Οι Κρήτες για δύο αιώνες μετά την βενετσιάνικη κατάκτηση (1204) συνέχισαν να κρατούν το βυζαντινό ένδυμα που φόρεσαν μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Σαρακηνούς (961). Κατόπιν αρχίζουν να ντύνονται με τη βενετσιάνικη μόδα.
Ας ξεκινήσουμε μελετώντας τα μέρη της ανδρικής κρητικής στολής. Ξεκινάμε με το πουκάμισο.
Πρώτα ο Κρητικός φοράει το πουκάμισο. Το λευκό φοριόταν στους γάμους στις χαρές και στα πανηγύρια, ενώ το μαύρο ήταν δείγμα πένθους. Οι Κρήτες, μετά το θάνατο του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1936 φόρεσαν μόνιμα μαύρο πουκάμισο σε ένδειξη διαχρονικού πένθους και το βγάζουν μόνο στις χαρές.
Στη συνέχεια φοριέται η βράκα.
Η βράκα φτιάχνεται από τσόχινο ύφασμα χρώματος βαθύ κυανού και κεντιέται με μαύρο γαϊτάνι στις ραφές και στις ποδαρές. Τη βράκα συμπληρώνουν οι κάλτσες, που παλιότερα αποτελούσαν ξεχωριστό τμήμα της φορεσιάς, ενώ αργότερα άρχισαν να ράβονται πάνω στη βράκα, στα δύο μπατζάκια της.
Έπειτα περνάμε στο γιλέκο ή γελέκι.
Φοριέται πάνω από το πουκάμισο που ήταν άλλοτε λευκό και άλλοτε μαύρο σε περίοδο πένθους. Το γιλέκο μπορούσε να μην είναι μόνο σταυρωτό αλλά και απλό δηλ. ανοικτό ή κλειστό. Όμως, ήταν στολισμένο με ανάλογα εντυπωσιακά κεντήματα όμοια με εκείνα της κάπας η οποία φοριούνταν τελευταία.
Η ένδυση ολοκληρώνεται με το μεϊτάνι που μπαίνει πάνω από το γιλέκο. Είναι ρούχο με μανίκια, μεσάτο και τελείως ανοιχτό μπροστά. Είναι φτιαγμένο από ύφασμα ίδιας ποιότητας και χρώματος με το γιλέκο και τη βράκα και κοσμείται με χάρτζα μαύρου χρώματος σε διάφορα σημεία του. Τα διακοσμητικά κεντήματα γίνονται με βαθυκύανα ή μαύρα μεταξωτά στριφτά και ποτέ χρυσά κορδονέτα που λέγονται "χάρτζα". Φτιάχνονταν από ειδικούς τεχνίτες τους "καζάζηδες" ή τα έφερναν έμποροι και "τερζήδες" από την Αίγυπτο.
Το ζωνάρι και το φέσι.
Η ζώνη είναι υφαντή από λεπτό μαλλί ή καθαρό μετάξι, έχει χρώμα μπλε ή κόκκινο, το μήκος της είναι περίπου 8 μ. και το πλάτος της 50εκ. Τα κρόσια που μένουν έξω από το τυλιγμένο γύρω από τη μέση ζωνάρι, λέγονται τσαμπουκάς.
Το παραδοσιακό κεφαλοκάλυμμα της φορεσιάς είναι το κόκκινο σπαστό φεσάκι με τη μαύρη φούντα ή το «σαρίκι» με την μορφή της μεγάλης μαντήλας. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι το σύγχρονο πλεχτό μεταξωτό μαύρο σαρίκι, που θεωρείται στις μέρες μας το παραδοσιακό κεφαλοκάλυμμα του Κρητικού, με τα πυκνά κρόσσια που μοιάζουν με δάκρυα, έκανε την εμφάνισή του το δεύτερο τέταρτο του 20ου αιώνα στην κεντρική Κρήτη. Λέγεται πως έχει πολλά κρόσσια για να δείξει τα πολλά χρόνια της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη και συμβολίζουν, με το σχήμα τους, τη θλίψη και το θρήνο που προκάλεσε το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου στα 1866.
Φέσι ή καλπάκι ή κούκος ή σαρίκι
Ζωνάρι ή ζώνη
Κρητικό μαχαίρι μαυρομάνικο ή ασπρομάνικο
Ταυτόχρονα με την ζώνη περνάει σε αυτή και το μαχαίρι με μαύρη λαβή (μαυρομάνικο) ή ανοιχτόχρωμη (ασπρομάνικο), που η μορφή της σε σχήμα V είναι μοναδική σε όλο τον κόσμο. Η θήκη του, από ακριβό, συνήθως μέταλλο (ασήμι), είναι διακοσμημένη με πλούσια ανάγλυφα σχέδια. Στα χρόνια της Βενετοκρατίας λεγόταν «μπουνιάλο» ή «πουνιάλο» επί Τουρκοκρατίας λεγόταν «πασαλής». Στο πίσω μέρος του μαχαιριού υπήρχε ένα μικρό εργαλείο που λειτουργούσε ως οδοντογλυφίδα.
Τα στιβάνια
Τα υποδήματα ή στιβάνια χρώματος άσπρου ή μαύρου ανάλογα με την περίσταση είναι ένα είδος μπότας που πρωτοφορέθηκε στις αρχές του 19 αιώνα από χωρικούς για την κάλυψη των ποδιών τους από τα αγκάθια και τα χαράκια που ήταν αναγκασμένοι συχνά να διαβούν, προκειμένου να ταΐσουν τα ζώα τους σε βουνά και άλλα δυσβάσταχτα μέρη. Τα πρώτα στιβάνια ήταν φτιαγμένα από: α) δέρμα ζώου το πάνω μέρος που καλύπτει το πόδι και β) από λάστιχο η σόλα που έβρισκαν από παραιτημένα λάστιχα αυτοκινήτων σε χωράφια και δρόμους.
Καπότο, ρασίδι ή γαμπάς
Τις κρύες μέρες ο Κρητικός φοράει αναρριχτό (όχι από τα μανίκια) το καπότο. Αυτό είναι μια κάπα με κουκούλα φτιαγμένη από το ίδιο τσόχινο ύφασμα όπως και τα υπόλοιπα ρούχα. Έχει πλούσια κεντήματα στους ώμους, τους αγκώνες στην πλάτη και στα δυο πέτα, ενώ εσωτερικά είναι επενδυμένο με κόκκινη τσόχα που και σε αυτή την πλευρά υπάρχουν εντυπωσιακά κεντήματα.
Γυναικεία κρητική φορεσιά
Εσώρουχα - γυναικεία βράκα
Η είσοδος της ανδρικής βράκας στην Κρήτη, επηρέασε και τη γυναικεία φορεσιά. Σήμερα, σώζονται τρεις χαρακτηριστικές γυναικείες κρητικές φορεσιές, που η καθεμιά πρωτοφορέθηκε σε διαφορετικό σημείο του νησιού, αλλά με την πάροδο του χρόνου εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη την Κρήτη: Η σφακιανή φορεσιά, η ανωγειανή ή σάρτζα και η φορεσιά της Κριτσάς ή κούδα.
- Full access to our public library
- Save favorite books
- Interact with authors
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μέρος εργασίας που πραγματοποίησαν τα παιδιά της Δ΄ τάξης του 56ου Δημοτικού σχολείου Ηρακλείου για την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της πατρίδας μας, στα πλαίσια του προγράμματος e-twinning κατά το σχολικό έτος 2018-19.
Η ανδρική κρητική φορεσιά είναι δυο ειδών, αυτή με την κρητική κυλόττα και εκείνη με την κρητική βράκα. Καθεμιά έχει τη δική της ιστορία και το δικό της κοστούμι.Εμείς θα ασχοληθούμε με την κρητική βράκα.
Η γυναικεία φορεσιά έχει δεχτεί επιρροές, όπως άλλωστε και η ανδρική, κυρίως από την βενετσιάνικη και ευρωπαϊκή μόδα. Μέχρι το 1525 η γυναίκα της Κρήτης ντύνεται με το παραδοσιακό φόρεμα του Βυζαντίου, στη συνέχεια για πρακτικούς λόγους αλλάζει και προσαρμόζεται σε εκείνη που θα αναλυθεί εδώ.
Οι Κρήτες για δύο αιώνες μετά την βενετσιάνικη κατάκτηση (1204) συνέχισαν να κρατούν το βυζαντινό ένδυμα που φόρεσαν μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Σαρακηνούς (961). Κατόπιν αρχίζουν να ντύνονται με τη βενετσιάνικη μόδα.
Ας ξεκινήσουμε μελετώντας τα μέρη της ανδρικής κρητικής στολής. Ξεκινάμε με το πουκάμισο.
Πρώτα ο Κρητικός φοράει το πουκάμισο. Το λευκό φοριόταν στους γάμους στις χαρές και στα πανηγύρια, ενώ το μαύρο ήταν δείγμα πένθους. Οι Κρήτες, μετά το θάνατο του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1936 φόρεσαν μόνιμα μαύρο πουκάμισο σε ένδειξη διαχρονικού πένθους και το βγάζουν μόνο στις χαρές.
- < BEGINNING
- END >
-
DOWNLOAD
-
LIKE(1)
-
COMMENT()
-
SHARE
-
SAVE
-
BUY THIS BOOK
(from $5.79+) -
BUY THIS BOOK
(from $5.79+) - DOWNLOAD
- LIKE (1)
- COMMENT ()
- SHARE
- SAVE
- Report
-
BUY
-
LIKE(1)
-
COMMENT()
-
SHARE
- Excessive Violence
- Harassment
- Offensive Pictures
- Spelling & Grammar Errors
- Unfinished
- Other Problem
COMMENTS
Click 'X' to report any negative comments. Thanks!