Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen

tüm "Beslenme Dostuyuz, Sağlıklıyız" proje ortaklarımıza şükranlarımızı sunuyoruz.

Seher ŞEREF

PROJENİN AMAÇLARI VE HEDEFLERİ

Aile ve çocuk eğitimleri ile sağlıklı nesillerin yetişmesine katkı sağlamak için;

1-Ailelerin, çocuklerın ve okul personelinin sağlıklı beslenmesi,

2-Çocuklarda obezite,

3-Sağlıklı okul dönemi,

4-Çocuklara, ailelere ve okul personeline düzenli egzersiz yapma alışkanlığı kazandırma,

5-Aile sağlık risklerine göre ailenin ve çocuğun beslenme programları,

6-Aile bireylerinin beslenme bilincini artırma, riskleri azaltmaya yönelik çalışmalar yapma.

KİTABIN HAZIRLANMASINDA EMEĞİ GEÇENLER

Ahmet TOKKAYA     Asiye FİDAN   Aysel ÇAM  Bircan BİROL         

Dilek KELEBEK     Eda YILMAZ  Emine HALICI

Esma KILIÇLAR ŞAHİN   Erdal DÖNELİ    Figen DEMİREL

Gülşen ÖNER KILIÇ Gülüzar ÇELİK  Günel ALMURADOVA   

Güner GÜVEN   Gürbüz BİLGE Hale ÇIRMIK   Hatice ALTUNAY  

Harun TURAN  Hasan KIZILKAYA      Mediha DURGUT Murat TURHAN Nagihan ORTATEPE Nebiye ÖZER           Nurhan HATIL Nurten ARAR Özge ÖZALP    ÖzlemTURHAN     Raksana ZAMANOVA Samime KAYA Seher ŞEREF Sevim GENÇ Sibel SELAMİ     Şennur KARAKURT  

 Yasemin KÖYLÜ Zeynep KÖROĞLU Zeynep VELİOĞLU

Sağlıklı ve Dengeli Beslenme -Sağlıksız Beslenme

Seher ŞEREF-Zeki Sabah İlkokulu/MERSİN

Seher ŞEREF /Zeki Sabah İlkokulu-MERSİN

15 Ekim Dünya El Yıkama Günü

DİLEK KELEBEK

ELLERİMİZİ YIKAMAYI UNUTMAYIZ

15 EKİM

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu ( UNİCEF ), 15 Ekim tarihini "Dünya El Yıkama Günü" olarak kabul etmiştir.  Bu özel günde; el yıkamanın önemi ve el yıkamayı alışkanlık haline dönüştürmek çok önemlidir. Bu günün amacı, bir günle sınırlı kalmaması, su ve sabunla el yıkamanın sürekliliğini sağlamaktır. Günlük yaşantımızda ellerimiz, çevre ile sürekli temas halindedir. ellerimiz en fazla mikroorganizma barındıran organımızdır. Ellerimiz temiz gibi görünse de, gözle görülmeyen bakteri, virüs ve parazitler gibi pek çok hastalık yapıcı etkeni üzerinde taşıyabilir. Sadece El yıkamak ile; başta soğuk algınlığı olmak üzere grip, ishal ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonları da olmak üzere ,zararlı mikroorganizmaların bulaşmasını önlemek için “En basit , En etkili ve En ucuz “yöntemdir. 

SUYA SABUNA DOKUNUN

Kendi sağlığımız ve toplum sağlığı için doğru el yıkama alışkanlığı ile hem kendimizin hem de çevremizdekilerin sağlığını korumuş oluruz. 

El yıkamak basit görünse de, uyulması ve dikkat edilmesi gereken kuralları vardır. Ellerde en sık temas edilen noktalar oldukları için daha fazla mikroorganizma barındırmaktadır. doğru teknik; 15-20 saniye sürede ve özellikle başparmak, parmak araları ve parmak uçları uygun teknikle yıkanmalıdır.Çünkü; etkin bir el hijyeni, her seferinde doğru yıkama tekniğinin uygulanması ile sağlanabilir.

DİLEK KELEBEK, YUNUS EMRE İLKOKULU-EYÜPSULTAN

16EKİM DÜNYA GIDA GÜNÜ ÖZGE ÖZALP ESKİŞEHİR BARBAROS İLKOKULU

16 Ekim Dünya Gıda Günü

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) her yıl, 1945'te kurulduğu tarih olan 16 Ekim'i Dünya Gıda Günü olarak 150'den fazla ülkede çeşitli etkinliklerle kutlamaktadır. Bu yılın teması, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının ikincisi olan "Açlığa son verilmesi" kapsamında "Sağlıklı Beslenme İle Açlığa Son Verilmiş Bir Dünya" olarak belirlenmiştir.

Bu yılki Dünya Gıda Günü'nün amacı, "Açlığa Son Verme" hedefine ulaşmak ve yetersiz beslenmeyi ortadan kaldırmak için kamu, özel sektör, sivil toplum örgütleri, akademi ve karar verici makamların bir araya gelip şimdiye kadar çıkarılan dersler ve iyi uygulamalar doğrultusunda bu hedefin hala mümkün olduğunu tüm dünyaya hatırlatmak ve farkındalığı artırmaktır. Kaynak: www.tarimorman.gov.tr

Okulumuzda Dünya Gıda gününü bilgilendirme sunumlarıyla;gıdaların kalori cetvelini sergileyerek,el sanatlarıyla tanıtarak ve gıdalar nasıl yetiştirilmeli deneyi,topraktan mutfağa yolculuğu; öğretmenlerimizle organik gıda tüketimi sofrasında buluşarak kutladık.

Özge ÖZALP Eskişehir Barbaros İlkokulu

Öğrencilerimiz hasat mevsimi fotoğraflarını okulumuzda sergilediler. Sınıfa getirilen gıdaların oyun hamurundan benzerlerini yapmayı denedik.

Abur-Cubur (Fastfood)-GÜLŞEN ÖNER KILIÇ Evliya Çelebi İlkokulu Sarıçam/ADANA

ABUR CUBUR NEDİR?

Abur cubur, yüksek kalorili, aşırı şekerli ve yağlı olan; protein, vitamin ve mineralleri çok az içeren ve yararı gözetilmeksizin rastgele yenilen sağlığa zararlı ve dikkatsiz pişmiş yiyecekler için kullanılan bir terimdir. Bisküvi, çikolata, şeker, cips, gofret gibi abur cuburlar çocukların vazgeçilmezleri arasındadır. Ancak işin uzmanları, hiçbir besleyici değeri olmayan ve yüksek kalori içeren bu gıdaları, obezitenin baş sorumluları arasında gösteriyor. 

ÇOCUKLARI ABUR CUBURDAN UZAK TUTMANIN YOLLARI

1-En etkili yöntem onlara bu alışkanlığı kazandırmamaktır.

2-Çocuklar ana öğünleri düzenli yapmalıdır, kahvaltı yapmadan okula gönderilmemelidir.

3-Abur cuburu ödül olarak kullanmamak gerekir.

4-Ara öğünlerde çocuklara meyve veya kuru meyve yeme alışkanlığı kazandırmalı ya da ev yapımı meyveli süt veya meyveli yoğurt karışımları önerilmelidir.

5-Tüm bu yöntemlerin yanısıra çocuklara iyi bir model olmak ve onunla birlikte sağlıklı yıllar geçirmek için, yetişkinlerin de sağlıklı gıdalar tüketmesi ve abur

cuburdan uzak durması gerekir.

Sağlıklı Beslenme Listesi Nasıl Hazırlanmalı MEDİHA DURGUT

DENGELİ MENÜ ÖRNEKLERİ

SABAH KAHVALTISI

*Süt

*Haşlanmış Yumurta

*Domates-Salatalık

*Ekmek

ÖĞLE VE AKŞAM YEMEĞİ

*Mercimek Çorba

*Kıymalı Tepsi Böreği

*Mevsim Salata

*Ayran

ARA ÖĞÜNLER

Meyve, ayran, süt, taze meyve suları, peynir-ekmek,

ev yapımı küçük kek veya poğaça gibi

besinler tercih edilmelidir.

Tatlı yemek istediğiniz zamanlarda

en iyi seçim, sütlaç veya muhallebi 

gibi sütlü tatlılardır.

SAĞLIKLI BESLENME LİSTESİ NASIL HAZIRLANIR?

*Her öğünde 4 temel besin grubu bulunmalıdır.

Bu temel besin grupları;

1-Süt ve Süt Ürünleri

2-Et,Yumurta,Baklagiller

3-Taze Meyve ve Sebzeler

4-Tahıllar

EL YIKAMA TEKNİKLERİ

Ellerim tombik tombik, kirlenince ne komik

Ellerim tombik

tombik.

Kirlenince ne komik.

Kirli eller sevilmez,

güzeliği görülmez.

El Yıkama Teknikleri-HARUN TURAN

El yıkamak değil, doğru el yıkamak çok önemli. Unutulmamalıdır, “doğru el yıkama” enfeksiyonlardan korunma ve yayılmasını önlemede son derece ucuz ve etkili bir yöntemdir.

Sadece 20 saniyede uygulanabilecek doğru el yıkama tekniği ile bulaşıcı ve salgın pek çok hastalığa karşı önlem alınabilir.

Kişisel ve toplum sağlığı açısından doğru el yıkama alışkanlığını kazanırsak pek çok bulaşıcı hastalıktan korunmuş oluruz. 

Ellerimizi Nasıl Yıkamalıyız?

1.Ellerinizi ılık veya dayanabileceğiniz kadar sıcak su ile ıslatın ve sabunu ellerimizin bütün yüzeylerine dağıtarak  iyice köpürtün.

2.Ellerinizin her yerini (bilekler, avuç içleri, parmaklar, parmak araları, el sırtı ve tırnak içleri) en az 30 saniye kuvvetlice ovalayın.

3.Ellerinizi sabun ile ovaladıktan sonra iyice durulayın.

4.Özellikle halka açık yerlerde tek kullanımlık havlu kağıt ile ellerinizi kurulayın.

5.Ellerinizi kurutmak için kullandığınız kağıt havluyu musluğu kapatmak için kullanın ve çöp kutusuna atın.

14 Kasım Dünya Diyabet Günü-SAMİME KAYA

Boy -Kilo Ölçümleri /Riskli Gruplar

SİBEL SELAMİ

BEDEN KİTLE İNDEKSİ NEDİR?

İnsanların bulundukları kilonun boy ve cinsiyetlerine göre hangi aşamada olduğunu bildirmek için hesaplanır.Beden kitle indeksi kilonuzun zayıf,ideal,aşırı kilolu,obez sınırları içinde olup olmadığını gösterir.Çıkan sonuca göre gerekli önlemleri almanız sağlığınız açısından çok önemlidir.

BEDEN KİTLE İNDEKSİ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

BKİ DEĞERİ DURUMUNUZ

18.5 ve altı Zayıf

18,5-24,9 Normal

25-29,9 Aşırı Kilolu

30 ve üzeri Obez

Mevsimsel Ürünler-EDA YILMAZ

DOĞAL GIDALAR

Doğal ,doğada rastlandığı gibi doğaya uygun olan tabii,naturel demektir.

Doğal gıdaları doğal tohumlardan üretmemiz gerekir.

Doğal olarak üretilen gıdalardan çeşitli yiyecekler hazırlarız.Bunlar turşu ,yoğurt zeytin olabilir.

Beslenme Dostuyuz , Sağlıklıyız Projemizde öğrencilerimle birlikte sınıfta turşu hazırladık.Evde mayalanmış yoğurttan ayran yaptık.Kendi ellerimizle hazırladığımız bu gıdaları hep birlikte yemek bizim için ayrı bir keyifti....

Doğal Gıdalar - FİGEN DEMİREL

Doğal Gıdalardan hazırlanan yiyeceklerimizi haftada bir gün hep birlikte yedik.

Kahvaltının Önemi-ÖZLEM TURHAN

Özlem TURHAN - İlküvez İlkokulu - Çaybaşı/ORDU

Kahvaltı Tabağı Nasıl Hazırlanmalı

MURAT TURHAN

Murat TURHAN - İlküvez Çakıllı İlkokulu - Çaybaşı/ORDU

Bircan BİROL-Cengizhan İlkokulu-Mamak/ANKARA

ZEYNEP VELİOĞLU

ZEKİ SABAH İLKOKULU AKDENİZ/MERSİN

DİŞ FIRÇALAMA TEKNİKLERİ

Besin Piramidi-GÜRBÜZ BİLGE

Besin Piramidi Nedir?

Besin piramidi, besin gruplarının ideal tüketim miktarlarıyla ilişkili fikir veren ve sağlıklı beslenmeyi amaçlayan bir araç olarak tasarlanmıştır. Besinlerin piramit içerisinde gösterilmesinin amacı sağlıklı beslenme konusunda bilinçlendirmedir. Bu doğrultuda besin piramidi besin gruplarının dengesi ve önemini basit bir şekilde öğrenmeyi sağlıyor.

Besin piramidinin mantığı oldukça basittir. Piramidin tabanında yer alan besin grubu, günlük beslenme planınızın içinde en fazla miktarda tüketmeniz gereken besinleri barındırıyor. En üstteki grup ise en az miktarda tüketmeniz gereken besinleri içeriyor. Piramidin en altını tahıl grubu oluştururken piramidin üst kısımlarına çıkıldıkça sırasıyla; vitamin ve mineral kaynakları olan sebze ve meyveler, proteinler ve en üst kısımda en az tüketmeniz gereken yağ ve şekerler bulunuyor.

BESİN

PİRAMİDİ

ÖĞRENCİ

Egzersizin Önemi ve Teknikler

ŞENNUR KARAKURT

Kapızlı Rasim Bozbey İlkokulu Silifke/Mersin

OTURUŞ

VE

DURUŞLARA

DİKKAT

EGZERSİZİN ÖNEMİ VE TEKNİKLERİ

Düzenli egzersizin kasları koruma, forma girme ve sosyalleşmenin dışında bilim adamlarının yaptığı araştırmalara göre beyin fonksiyonlarını da artırdığına kadar birçok etkisini de ortaya çıkardılar. Egzersiz fiziksel ve zihinsel gelişime katkısı ile ilişkilerde genel olarak sağlıklı ve mutlu bir hayata yol açtığı da belirlendi.

Egzersizin Etkileri:

1.Stresi azaltır. 6. Beyin gücünü artırır.

2.Mutluluk verir. 7. Ağrıları azaltır.

3.Öz güveni geliştirir. 8.Uyku sorununu giderir.

4. Kemik ve kas gücünü artırır. 9. Cildi güzelleştirir.

5.İyi duruş ve güzel vücut kompozisyonu sağlar.

Mümkünse her gün, değilse haftada 3-4 gün düzenli olarak yarım saat bile egzersiz yapsanız sağlığınızı ve formunuzu korumanız için yeterli olur.

KİŞİSEL BAKIM

VE HİJYEN

Sevim GENÇ

23 Nisan İlkokulu Akdeniz/MERSİN

Kişisel bakım ve hijyen için;

Dişlerimizi düzenli fırçalamalıyız.

Saç bakımımızı yapmalı ve saçlarımızın temizliğine dikkat etmeliyiz.

Ellerimizi yıkamalıyız.

Tuvalet sonrası beden temizliğimizi yapmalıyız.

Ayak temizliğimizi unutmamalıyız.

Giysilerimizin temiz olmasına dikkat etmeliyiz.

Kişisel Bakım ve Hijyen İle ilgili Hikayeler  RAKSANA ZAMANOVA

Cocuqlar kişisel hijyenlerini nasıl korumaları gerektigini küçük yaşta ögrenmelidir.

Hijyen eğitimi konuları : saç,vücut hijyen ve ağız hijyeni gibi kişisel hijyen eğitimlerinin yanı sıra doğru temizlik uygulamaları ve temiz beslenme de bulunmaktadır. Temizlik bilinci çoçukken yerleşyiği için çocuklara evde ve ilkokullarda hijyen eğitimi verilmelidirş

BESİNLER DOSTUM,AKTİVİTELER YOLDAŞIM AKLINDA BULUNSUN ARKADAŞIM

Sebze ve Meyvelerin Önemi Erdal DÖNELİ

Kapızlı Rasim Bozbey İlkokulu Silifke-MERSİN

SEBZE VE MEYVELERİN ÖNEMİ



Dengeli beslenme denince akla gelen besin gruplarından biridir.Sağlılığımız açısından oldukça önemli bir ihtiyaçtır.Günde en az yarım kilo sebze ve meyve tüketmek sağlığımız açısından çok önemlidir.

Sebze ve meyveler kalp damar rahatsızlıklarından,idrar yolları enfeksiyonlarına kadar pek çok konuda vücudumuza yarar sağlamaktadırlar.

Şeker yönünden zengin olan incir.üzüm ve muz dışında tüm meyveler bol tüketilebilir ve vücudumuzun ihtiyacı olan şekeri doğal yönlerden alınmış olur.

Özellikle sindirim açısından sebze ve meyveler içerisindeki liflerden dolayı çok yararlıdır.Birçok mineral ve vitaminleri sebze ve meyvelerden alırız. Bunlar kalori açısından düşüktür. Yağlanma yapmaz. Özellikle kırmızı renklileri bol antioksidan içerdiklerinden dolayı kansere karşı koruyucudur.

SEBZE GRUBU -MEYVE GRUBU

Bileşimlerinin önemli bir kısmı sudur

Mineraller ve vitaminler açısından zengindir.

Özellikle folik asit A,E,C VE B vitaminleri açısından zengindir.

Kalsiyum,potasyum,demir ve magnezyum açısından zengindir.

Posa ve diğer antioksidan özellikteki bileşiklerden zengindir.

BAZILARININ FAYDALARI

ÜZÜM: Karaciğer ve böbrekler içintemizleyici görev yapar

ŞEFTALİ: Kalp rahatsızlıklarına ve kansere karşı koruyucudur.

KAYISI : Kan yapıcı ve cilt temizleyici özelliktedir.

İNCİR: Bağırsakları çalıştırır ve enerji verir.

BİBER: Saç,tırnak ve cilde iyi gelir,şişkinşiği azaltır.

SARIMSAK: Tansiyon ve kan pıhtılaşmasını önleyici etkisi vardır.

SALATALIK: Kaslarımızı geliştirir.

BROKOLİ:Mide ve yemek borusu kanserini önlemeye yardımcı olur.

YERLİ MALI HAFTASI NEDİR?

Haftanın amacı, yerli tüketimin bilinçli olarak artmasıdır. Bu hafta süresince tutumlu olmanın, yatırım yapmanın ve ''yerli malı kullanmanın önemi'' vurgulanır. İnsanların parasını, malını, eşyalarını, zamanını ve sağlığını gerektirdiği gibi korumak ve dikkatli kullanmasına tutumlu olmak denir. İhtiyaçlara harcandıktan sonra artakalan para ile yatırım yapmanın önemi üzerinde durulur. Tüketilecek ürünlerin ülkede üretilen ürünlerden seçilmesinin gerekliliği anlatılır. Bu şekilde ülkenin zenginliklerinin artması amaçlanmaktadır. Ayrıca bilinçli tüketicilik konuları üzerinde durulur.

12-18 Aralık Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası Kapsamında Yerli Malı Ürünlerin Tanıtılması-GÜLÜZAR ÇELİK 

12-18 Aralık Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası nedeni ile  ‘’BEN AŞÇIYIM’’ sloganı ile C vitamini şenliği adı altında meyve suyu ve sandviç yapma-NURHAN TUNCER HATİL

ÖMER SEYFETTİN ORTAOKULU KOCAELI /GÖLCÜK

MİNİK AŞÇILARDAN

C VİTAMİNİ ŞENLİĞİ VE SAĞLIKLI MEYVE SUYU

Sandviçler yemek ve atıştırmalık olarak kolay bir şekilde hazırlayabilceğiniz lezzetli seçeneklerdir

Beslenme Dostuyuz Sağlıklıyız Projemizin Okul Dışındaki etkinlikleri ve yansımaları

Projemizin Okul Dışında Etkinliklerimiz

Ahmet TOKKAYA -KABACA İLKOKULU/SULTANHİSAR /AYDIN

Beslenme Dostuyuz Sağlıklıyız Projemizin Okul dışındaki etkinlikleri öğrencilerin ve hepimizin hayatının ayrılmaz bir parçasıdır.Sağlıklı bir hayat sürebilmemiz için,yeterli ve dengeli beslenmenin yanı sıra,spor yapma,hareketli yaşam ,düzenli uyku ve temiz bir yaşam ortamı vazgeçilmez gerekliliklerdendir.

Projemizi okulumuzda uygularken öğrencilerimizin okul etkinliklerinin yanısıra okul dışındaki etkinliklere de yer vererek, Beslenme Dostuyuz Sağlıklıyız projesinin öğrencilerin hayatlarında kalıcı etkiler bırakmalarını sağlamaya çalıştık.Ev ve okul dışında da sağlıklı beslenmenin nasıl olacağı konusunda uygulamalar yaptık,sağlıklı olmak için doğa yürüyüşü ve düzenli spor yapmanın önemini etkinliklerle anlattık.Doğal ve temiz bir çevrenin oluşturulması ve devamlılığında ağaç dikmenin, doğal ve sağlıklı gıdalar üretmenin önemini yaparak yaşayarak kavrattık.

İnsanın sosyal bir varlık olması ve toplumsal yaşamın ,insan hayatının vazgeçilmez parçası olması nedeniyle ,tüm bireylerin bilinçli ve sağlıklı olmalarına katkı sağlamak için,sosyal sorumluluk davranışlarının öğrencilerimize kazandırılması,doğal üretimin desteklenmesi, organik gıda tüketme bilincinin artmasına katkı sağlamak ,bireyler arasında barış,

barış,huzur,sevgi,vb davranışların yaygınlaşması amacıyla okulumuzun bahçesinde, öğrenci ve öğretmenlerin yetiştirip topladığı mandalina ve portakal meyvelerini Yerli malı haftası'nda Türkiye'nin farklı bölgelerindeki öğrencilere gönderdik.Böylece hem bu meyvelerin değerini anlamalarını sağladık hemde paylaşma duygusunun huzurunu yaşamalarını sağlayarak,Beslenme Dostuyuz Sağlıklıyız projesinin ruhuna yakışır etkinlikler gerçekleştirdik.

Sağlıkla İlgili Sloganlar-GÜNER GÜVEN 

ABUR CUBUR YEME BOŞA

SAĞLIKLI BESLEN ÇOK YAŞA

Beslenme Dostuyuz Sağlıklıyız Proje Sloganımızın Anlatımı-NURTEN ARAR

Yapılan slogan yarışması sonucunda

"ABUR CUBUR YEME BOŞA,

SAĞLIKLI BESLEN ÇOK YAŞA"

proje sloganı olarak seçilmiştir.Proje ortaklarının herbiri sloganın birer harfini alarak öğrencileri ile harfi oluşturdular.Daha sonra elma resmini kullanarak harfleri tasarladılar ve bende elma görsellerini bir araya getirerek sloganımızı oluşturdum. Bu etkinliğe yaklaşık 1000 öğrenci katılmıştır.