GÜLCAN ÇİÇEK

ŞEHİT FATİH EFİLOĞLU İLKOKULU

ÜNYE/ORDU

Benim adım Onur.1.sınıfa gidiyorum.Bugün öğretmenimiz derste,kullandıktan sonra attığımız bazı şeylerin,özellikle ambalaj atıklarının çöp olmadığını söyledi.Çok ilgimi çekti.Oysaki bizim evde bir tane çöp kovası vardı ve biz herşeyi ona atıyorduk.Cam şişeler,metal kutular,süt ve meyve suyu kutuları,yiyecek paketleri,konserve ve salça kutuları,deterjan kutuları,plastik şişeler,meyve ve sebze artıkları,işe yaramayan kağıtlar ve daha bir çok şey

Bunları düşünürken uyuya kalmışım.Rüyamda çöpe attığım atıklar’’Biz çöp değiliz,biz çöp değiliz’’diye bağırıyordu.İçlerinden plastik şişe birden konuşmaya başladı.’’Attığın plastik şişelerin doğaya ne kadar zarar verdiğini,dünyanın ekolojik dengesinde çok büyük tahribata sebep olduğunu ve 1000 yılda yok olduğumuzu biliyor musun’’dedi.Daha üzerimden şaşkınlığımı atamamıştım ki metal kutu konuşmaya başladı:’’Eğer benimle oynayıp,beni burada bırakırsan yüzyıllarca kalırım,burada.

Beni yapmak için ne kadar çok toprak kazıldığını ve bu kazılan topraklar yüzünden ne kadar çok erozyon olduğunu biliyor musun ‘’dedi.Bu sefer sözü kağıt kutu aldı.Beni yapmak için de ne kadar ağaç kesiliyor biliyor musun?1 ton kağıt elde etmek için 17 ağaç kesilir dedi.Cam şişe konuşmaya devam etti.Ben de çöp değilim,kumdan üretiliyorum,fakat toprağa karışmam 4000 yılı buluyor.Yine hep bir ağızdan bağırmaya başladılar:’’Biz çöp değiliz.Ambalaj atıkları çöp değildir.Bizi çöpe atma .Geri dönüştür’’.Gördüğüm rüyayı öğretmenime ve arkadaşlarıma anlatmak için sabırsızlanıyordum.İlk derste öğretmenimden izin alarak heyecanla rüyamı anlattım.Bunun üzerine öğretmenim de ‘’Size bir sürprizim var çocuklar,bugün sizi ayrıştırma tesislerine götüreceğim.Barada atıkların nasıl ayrıştığını,geri dönüşümün nasıl gerçekleştiğini göreceksiniz.Bu olayın doğaya katkısını ve iklim değişikliği üzerindeki etkisini öğreneceksiniz’’dedi.Ben ve arkadaşlarım çok heyecanlandık.

ÖZLEM KILAVUZ

ATATÜRK İLKOKULU

ZEYTİNBURNU/İSTANBUL

 Ben ve arkadaşlarım çok heyecanlandık. Oraya gitmek için sabırsızlanıyorduk. Özellikle iklim değişikliği hakkında bir çok sorum olacaktı.Bu olay geleceğimizi iklimleri  bile etkiliyorsa çok önemli olmalıydı. Ertesi gün oldu ve biz  nihayet ayrıştırma tesislerine yola çıktık .Oraya vardığımızda bizi çok nazik ve güler yüzlü bir abi karşıladı. Öncelikle dünyamız için ,geleceğimiz için çok önemli olan bu konuyu merak edip buralara kadar geldiğimiz için bizi tebrik etti ve kutladı. Sonra ayrıştırma tesisinde bizleri gezdirerek bilgilendirmeye başladı. Ben özellikle bu atık ambalajların geri dönüşümünün, kötüye giden iklim değişikliğimiz hakkındaki olumlu etkilerini merak ediyordum . Can abiye sordum:’ Peki bu atık ambalajları ayrıştırdık diyelim iklim değişikliğini bu sayede durdurabilecek miyiz? diye sordum.O da ‘Bakın çocuklar bu dünya bizim evimiz atmosfer tabakası sayesinde nefes alabildiğimiz ve yaşayabildiğimiz tek gezegen .Dünyamızı korumalıyız çünkü gezegenimiz yaşama elverişli tek gezegen .Gidecek başka yerimiz de henüz yok .Tabi başka gezegenler keşfedilmedi henüz .Dolayısıyla tek yaşam yerimiz Dünyamız.

Bu nedenle onu kirletmemeyi başarabilirsek o da bize  kirlendim, hastalandım diye alarm vermeyecek. Fakat şu an biz insanlar yaşadığımız evreni hızla kirletiyoruz ve bunu geleceğimizi düşünmeden yapıyoruz.Şu anda iklimler değişmeye başladı. Bu biz insanlar ve geleceğimiz için malesef kötü haber fakat kader değil . Bunu değiştirmek de elimiz de. Bu atık ambalajları dönüştürdüğümüzde ağaçlar kesilmeyecek, daha az enerji harcanacak, dünyamız kirlenmeyecek ve temiz kalacak.Temiz kaldığı sürece ekolojik denge bozulmayacak.Hayvanlar ve bitkiler  biz insanlığa hizmetlerini sunmaya devam edecekler.’dedi .Bunları öğrenmek çok güzel oldu artık asla ambalajları çöpe değil ayrıştırma çöpüne atacağımıza söz verdik.Can abi :’Yalnız sadece atık ambalajları ayrıştırmakla iş bitmiyor.’ dedi

SEVGİ ŞAMLIOĞLU

FERUDUN TÜMER ANAOKULU

İSTANBUL

Sınıfça gittiğimiz geziden ben ve tüm arkadaşlarım 

çok etkilenmiştik.O hafta sonu hem sıra arkadaşım hem

 karşı komşumuz olan arkadaşım Doğa beni evlerine davet etti.

Biraz oyun oynayıp sonrasında öğretmenimizin verdiği ödevleri yaptık.

Birden acıktığımızı hissettik. Doğa:

“Onur şimdi koca bir tabak patates kızartması ne güzel olurdu di mi?diye sordu.

“Bence de çok güzel olurdu,, diye cevap verdim. 

Doğa mutlaktaki annesine biraz çekingen bir sesle bağırdı:

“Annecim arkadaşımla benim için patates kızartması yapar mısın?

“Tabi neden olmasın,,diye cevap verdi annesi

Doğa bana dönerek:

“Doğrusu annem beni şaşırttı.Bana her zaman sağlıklı yemekler hazırlar,patates kızartması istediğimde hemen kabul etti., Evet,sanırım Doğa’nın annesi onu şaşırtmayı seviyordu.

Bir süre sonra annesi bizi mutfağa çağırdı.

Patates kızartmasının yanında köfte ve taze portakal suyu da vardı masada. Yemeğimiz bittiğinde mutfakta bir süre sohbet ettik.Bu arada Doğa’nın annesi mutfağı topluyordu.Birden ikimizin gözü de tavadaki atık yağa ilişti.Annesi soğumuş yağı bir şişeye boşaltıyordu.Eminim Doğa da benim gibi annesinin atık yağla ne yapacağını merak ediyordu.Arkadasim daha fazla dayanamadı ve annesine seslendi:

“Anneciğim yemek çok güzeldi ellerine sağlık,ben ve arkadaşım Onur çok merak ettik.Patatesleri kızarttığın bu atık yağı ne yapacaksın?

(Sevgi Şamlıoğlu

Istanbul Ferudun Tümer 

Anaokulu )

EYLEM YAVUZ ŞENKAL

“çocuklar okulda öğretmeniniz de mutlaka derslerde anlatıyordur, atık yağlar geridönüştürülebilir.”

Evet derslerimizde öğretmenimiz sık sık geri dönüşümden bahsediyordu ama atık yağları ne yapmamız gerektiğini hatırlayamadım bir anda. Doğa hatırlamış olacak ki heyecanla atıldı.

“Annecim tamam geri dönüştürülebilir bunu hatırlıyorum derslerden ama nasıl?

“ çocuklar sokağın başındaki belediyenin koyduğu renkli bidonlardan biri atık yağ için, şişeledikten sonra oraya atıyorum.”

Benim asıl merak ettiğim atık yağların sonra nereye götürüldüğü ve ne işe yaradığı, ama sormaya çekiniyordum,okulda öğretmenime sorarım diye düşündüm. Doğa benden hızlı davrandı.

“Annecim peki ya sonra noluyor sen biliyor musun?”

“Belediyemiz atık yağları toplayıp bio yakıt üretim merkezine götürüyor. O merkezde atık yağlar çeşitli araçlarda kullanılmak üzere yakıta dönüştürülüyor.”

“vavvv çok havalı bir ismi varmış bu tesisin, bio yakıt tesisi, vavvvv hem doğayı koruyoruz hem de paradan tasarruf ediyoruz.” diye atıldım.

“Söyleyin bakalım çocuklar bu yolla doğayı nasıl koruyoruz?” diye sordu annesi.Doğa biraz düşündükten sonra cevpladı.

“Öğretmenimin anlattıklarından aklımda kalan;  atık yağlar toprağı kirletiyor, topraktan geçerek su kaynaklarını kirletiyor.”

“Aferim tatlım ama ben biraz daha ayrıntılı anlatayım; lavaboya dökülen atık yağlar lavaboların tıkanmasına ve oradan da toprak yoluyla su kaynaklarına karışarak kirliliğe sebep oluyor.

1 litre atık yağ 1 milyon litre suyu kirletiyormuş, haberlerde gördüm, gerçekten korkunç. Bence insanları atık yağları toplamaları konusunda bilinçlendirerek bu geri dönüşüme yardımcı olabiliriz, ben tüm arkadaşlarıma ve komşularıma sık sık hatırlatıyorum.”

Doğayla bir birimize baktık ve aynı şeyi düşündüğümüzü farkettik. Doğa heyecanla 

“Onur okulda bununla ilgili bir pankart hazırlayıp arkadaşlarımızın dikkatini çekebiliriz.”dedi.

“Çok iyi fikir, Doğa.”dedim.

GÜL DUDU MENZİ

MİLLİ MENSUCAT İLKOKULU

SEYHAN/ADANA

Doğa ile birlikte pankart hazırlamak için çalışmalara başladık .Pankartımızda kullandığımız her malzemenin atık malzeme olmasına dikkat etmemiz gerektiğini kararlaştırdık. Pankartı hazırlarken Doğa’nın bir an duraksadığını farkettim sanırım aklına takılan bir şey vardı. Ona ne olduğunu sordum . Doğa 

-Ayrıştırma tesisinde cam kağıt plastik metal atıkların ve pillerin geri dönüşüm yolculuğunu gördük  şu anda atık yağlarla ilgili bir pankart hazırlıyoruz fakat evimizde ve sınıfımızda yediğimiz yiyeceklerin kabukları, çekirdekleri yani evsel atıkların nasıl dönüşebileceğini göremedik. -Haklısın Doğa bunu mutlaka Öğremeliyiz. 

Ertesi gün okulda öğretmenimize sormaya karar verdik .

Ertesi sabah heyecanla okula gittim. Hemen doğa ile birlikte öğretmenimizin yanına gittik  ve öğretmenimize evsel atıkları nasıl geri dönüştürebiliriz diye sorduk. Öğretmenimiz bunun çok eğlenceli ve kolay bir yolu olduğunu söyledi ve “ hadi bakalım sohbetimize sınıfta devam edelim “ dedi ve tahtaya büyük harflerle “KOMPOST” yazdı. Ve anlatmaya başladı . Dersin sonunda kompostun geri dönüşümün iklim değişikliği üzerinde ne kadar etkili ve önemli olduğunu herkesin öğrenmesi gerektiğini söyledi. Hepimizin  ailesiyle ve arkadaşlarıyla öğrendiklerini paylaşması gerektiğini söyledi.

Eve dönerken öğrendiklerini aileme anlatmak için sabırsızlanıyorum . Aileme yemekten sonra bir sunum yapmaya karar verdim . 

Yemekten sonra herkesi oturma odasına çağırdım ve öğrendiklerinimi anlatmaya başladım .

Ertesi sabah heyecanla okula gittim. Hemen doğa ile birlikte öğretmenimizin yanına gittik  ve öğretmenimize evsel atıkları nasıl geri dönüştürebiliriz diye sorduk. Öğretmenimiz bunun çok eğlenceli ve kolay bir yolu olduğunu söyledi ve “ hadi bakalım sohbetimize sınıfta devam edelim “ dedi ve tahtaya büyük harflerle “KOMPOST” yazdı. Ve anlatmaya başladı . Dersin sonunda kompostun geri dönüşümün iklim değişikliği üzerinde ne kadar etkili ve önemli olduğunu herkesin öğrenmesi gerektiğini söyledi. Hepimizin  ailesiyle ve arkadaşlarıyla öğrendiklerini paylaşması gerektiğini söyledi.

Eve dönerken öğrendiklerini aileme anlatmak için sabırsızlanıyorum . Aileme yemekten sonra bir sunum yapmaya karar verdim . 

Yemekten sonra herkesi oturma odasına çağırdım ve öğrendiklerinimi anlatmaya başladım .

“ Sevgili ailem bugün hepimizi ilgilendiren ve dünyamız için çok önemli  bir şey öğrendim ve bunu sizlerle paylaşmak istiyorum . Size anlatmak istediğim şey “KOMPOST” . Bir diğer adı ise “ Siyah Altın “ . 

Kompost bitkisel ve hayvansal atıkların  organik gübreye dönüşmesi demekmiş. Kompost yapmak, özellikle çöp sorunu için dönüştürülebilir bir çözüm olmasının yanı sıra  en verimsiz  toprağı bile canlandırabiliyormuş . Şehirde yaşayan bir kişinin günde yaklaşık 1.5 kg çöp ortaya çıkardığını ve bunun büyük bir oranının organik artıklardan oluştuğunu düşünürsek ortaya çıkan bu atıkların çok küçük bir kısmının bile değerlendirilmesi çevrenin korunması ve küresel iklim değişikliği üzerinde oldukça olumlu bir etki oluşturabiliriz. 

Sevgili ailem, evimizin balkonunda ve bahçemizde bizim de  KOMPOST  hazırlayamamız gerektiğini düşünüyorum. Bunun için yapmamız gerekenler çok kolay . 

Kompost, bir kabın ya da bahçede hazırlanmış büyükçe bir çukurun içinde malzemelerin belirli bir sırayla karıştırılarak bekletilmesi ile hazırlanır. Karışımın hava alması da gerekir,bir çöp kovasına delikler açarak kompost kabımızı hazırlayabiliriz.

Kompostun içine temel olarak azot bakımından zengin ‘yeşil malzeme’ ve karbon bakımından zengin ‘kahverengi malzeme’ olarak gruplandırabileceğimiz iki çeşit malzeme koyabiliriz.

Önce kahverengi malzeme koyulur, üzerine yeşil malzemelerden koyulur. Bu böyle kabımız dolana dek devam eder.

Kompostu iki-üç günde bir hafifçe karıştırmamız yeterli olacaktır. Yaklaşık 20-30 gün sonunda kompost hazır hale gelir.

Kompostu iki-üç günde bir hafifçe karıştırmamız yeterli olacaktır. Yaklaşık 20-30 gün sonunda kompost hazır hale gelir.

Yeşil malzemeler:

* Sebze-meyve kabukları ve artıkları

* Taze otlar, çimler

* Çay atığı

* Yeşil yapraklar

* Yumurta kabukları (gübrenin kalsiyum değerini arttırır)

Kahverengi malzemeler:

* Dallar ve ağaç kabukları

* Fındık-ceviz kabuğu

* Talaş

* Kuru yapraklar ve çam iğneleri

* Saman, sap

Komposta neler konulmaz?

* Et, balık, süt gibi hayvansal ürünler

* Kedi köpek dışkısı

* Yağlı yiyecek artıkları

* İşlenmiş kağıtlar

* Çocuk bezi veya hijyenik ped/tampon

* Üzerinde tohumları bulunan otlar

* Kahve ve çay poşetleri

* Limon, portakal, greyfurt gibi asitli meyveler

* Plastikler

SACİDE GÜRBÜZ

DELİKTAŞ İLKOKULU

DENİZLİ

Sunumum bittiğinde annem ve babam hayretle bana bakıyordu. Çevre ve geri dönüşüm konusunda duyarlı olduğumu görmek onları çok mutlu etti.

Annem:

-Madem kompost yapmayı öğrendin biz de evde organik atıklardan kompost yapalım Onurcuğum.Bana yardım eder misin? dedi.

Annemle birlikte mutfağa gittik.Akşam yemeğinden sonra yediğimiz elma,portakal ve muz kabukları ile annemin kek yapmak için kullandığı yumurtaların ve cevizlerin kabuklarını aldık.Babam bahçeden ağaç kabukları ve kuru yapraklar getirdi.Evimizi boyamak için kullandığımız boş boya kovasını güzelce yıkadık. Babam, kovanın altına hava alması için delikler açtı.Malzemeleri sırasıyla koyarak kovanın kapağını kapattık.

Babam:

-Çocukluğumuzda ninem meyve kabuklarını toprağa gömerdi.Bir süre sonra toprağı kazdığımızda kabuklar yok olur,toprak görünürdü.Meğer ninelerimiz  organik kompost yapıyormuş, deyince hepimiz çok güldük.

Annem ,eski günleri anlatmaya devam etti.Eskiden tek kullanımlık plastik tabaklar, kaşıklar, bardaklar, naylon poşetler yokmuş.Pazara file ya da pazar çantası ile giderler, meyve ve sebzeleri naylon poşete koymaz,filelerine doldururlarmış.

Günümüzdeki çevre kirliliğinin en büyük sebebinin tek kullanımlık,kullan at ürünler olduğunu söyleyen annem, alışverişe giderken hep bez çanta ile gider.Evdeki tüm atıkları ayrı ayrı poşetlere koyar.Ben de geri dönüşüm kumbarasına atarım.

ASİYE FİDAN

İNÖNÜ İLKOKULU

ÜNYE/ORDU