This book was created and published on StoryJumper™

©2015 StoryJumper, Inc.   All rights reserved.

Publish your own children's book: 

www.storyjumper.com

                    რეჰანის იისფერი ფოთლები

     საოცარი შექმნილია ბუნება, წელიწადის დროების 

მიხედვით მცენარის ფოთლები ფერს იცვლიან, გაზაფხულ

ზე სიმწვანეა,ზაფხულზე ისევ მწვანეა მაგრამ ისეთი

 ხასხასა მწვანე ფერი აღარაა, შემოდგომის დადგომასთან

 ერთად სიმწვანე თანდათანობით გადადის სიყვითლესა 

და სიწითლეში, რომელ მცენარეს აქვს ყველაზე 

მეტად წითელი ფოთლები? პასუხი - ნეკერჩხალს.              

რა განაპირობებს ფოთლის შეფერილობას და შემდგომ 

ფერისცვალებას? პასუხი- ქიმიური   ნივთიერებები და

 ქიმიური გარდაქმნები ანუ რეაქციები. მოდით დეტალურ-

ად გავარკვიოთ რომელი ნივთიერებები იწვევენ ფოთლების 

შეფერილობას   სხვადასხვა სეზონზე და რომელი ტიპის 

რეაქციებით ხდება მათი ურთიერთგარდაქმნა.

ფოთლის სიმწვანეს გაზაფხულსა და ზაფხულზე ფოთოლშ

ი ქიმიური ნივთიერების ქლოროფილის შემცველობა

 განაპირობებს. ის მცენარის მწვანე პიგმენტია და ფოთოლ

-ზე დაცემული სინათლიდან წითელი და ლურჯი სინათლ

- ის შთანთქმის უნარი გააჩნია. ქლოროფილი რთული 

ნივთიერებაა , ის შეიცავს სხვადასხვა ქიმიურ ელემენტს, 

ჰეტეროციკლური ნაერთები აზოტის ატომის მეშვეობით

 მაგნიუმთან დონორულ აქცეპტორული მექანიზმით 

წარმოქმნიან კოვალენტურ ბმას. ქლოროფილის მოლეკულ

ა ასეთია:

               ქლოროფილი

enter text here

    დროთა განმავლობაში ქლოროფილის შემცველობა ფოთოლში 

მცირდება, რადგანაც ის განიცდის დაშლას და ფოთოლში 

ჩნდება სხვა პიგმენტები კაროტინები. თუ კაროტინები და ქლო

როფილი ფოთოლში ორივეა ერთდროულად და ასეა ზაფხულზე 

და ადრეულ შემოდგომაზე, მაშინ ფოთოლი მზიდან წამოსული 

სინათლიდან შთანთქავს წითელ, ლურჯ- მწვანე და ლურჯ

 სინათლეს და ასეთ შემთხვევაში ფოთოლი ისევ სიმწვანეს

 ინარჩუნებს. კაროტინი ქლოროფილს ეხმარება ფოტოსინთე-

ზში. 

   უფრო მოგვიანებით , შემოდგომაზე უკვე ქლოროფილი საერთ

ოდ ქრება ფოთლებიდან დაშლის გამო, რჩება კაროტინები როგო

რც 

უფრო მდგრადი ნივთიერებები   და მხოლოდ მისი შთანთქმა მზ

ის სხივებიდან იწვევს ფოთლის ყვითელ შეფერილობას. კაროტინ

ები უჯერ ნახშირწყალბადთა კლასს მიეკუთვნებიან სადაც მრავა

ლი უჯერ ბმა არის, ქლოროფილის მსგავსად დიდი და რთული 

მოლე-კულებია, მათი მოლეკულური ფორმულაა C40Hx .    ერთ

- ერთი 

ფოთოლში არსებული კაროტინოიდია ლიკოპენი, მისი სტრუქ-

ტურული ფორმულა   ასეთია:

You've previewed 8 of 13 pages.

To read more: